Beyin metastazı, vücudun herhangi bir yerinde bulunan doku ve organlarda meydana gelen çeşitli kanser hücrelerinin beyin dokusuna yayılması ile oluşur. Bunun sonucunda beyinde tümör meydana gelir. Tıp dilinde bu olaya ikincil tümör vakası adı verilir. Beyin metastazı rahatsızlıklarının hepsi bu şekilde meydana gelir. Kanser hastalıklarındaki ölüm sebeplerinin en büyük nedeni beyin metastazlarının oluşumu ile meydana gelir.

Beyin metastazı rahatsızlığı genelde kanser rahatsızlığının dördüncü evresinde ortaya çıkar. Sıklıkla en fazla akciğer kanserinde yaşanılan bir durumdur. Rahatsızlık bütün vücudu sardıktan sonra lenf bezleri ve diğer dokular ile beyne ulaşır. Bu yüzden akciğer kanserinde erken teşhis oldukça önemlidir. Bunun haricinde kanserli hücreler kan yolu ile de beyne kolaylıkla ulaşabilir. Beyin metastazı görülen hastalarda yaşama oranı oldukça düşüktür. Beyinde oluşan tümörler sonucunda çeşitli komplikasyonlar oluşur ve bunun sonucunda hasta yaşamını yitirir. Beyin metastazı olan hastaların beyinde bulunan tümör giderek büyüdüğü için hastaların kafa basıncı artar ve bunun sonucunda bilinç kaybı ve çeşitli baş ağrıları meydana gelir. Bazı hastalarda ise kusma, havale ve çeşitli kişilik bozukluklarına rastlanır.

Bu evrede görülen tümörlerin varlığının tespit edilmesi genellikle erken teşhis olduğu için cerrahi müdahale ile ortadan kaldırılabilir. Büyüme süreci oldukça yavaştır.

İkinci evrede de beyin tümörünün büyümesi oldukça yavaş gözükürken kanserli hücreler kendini belli eder. Tümör yapılan mikroskobik incelemeler ile ayırt edilebilir hale gelmiştir. Yayılma ihtimali çok fazla olacağı için müdahale edilmesi gerekir.

Hemen hemen ikinci evre ile benzer özellikler göstermiş olsa bile artık kötü huylu tümörler sınıfına girer. Yapılan müdahale sonucunda yeniden tekrarlama ihtimali oldukça yüksektir.

En ilerlemiş evredir. Tümör kötü huyludur. Mikroskobik inceleme sonucunda biçim bozukluğu gözle görülebilir bir şekilde kendini belli eder. Çok hızlı bir şekilde çoğalarak beynin bütün dokularına zarar verir.

Beyin metastazı tanı ve tedavi süreci, multidisipliner bir yaklaşımla yürütülmelidir. Beyin metastazlarının tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapi yer alır. Her hasta için en uygun tedavi yöntemi, tümörün tipi, evresi, hastanın genel sağlık durumu ve başka birçok faktör göz önünde bulundurularak belirlenir.

Beyin metastazı olan hastaların yaşam kalitesini artırmak ve yaşam süresini uzatmak için erken teşhis ve etkin tedavi oldukça önemlidir. Bu nedenle, kanser hastalarının düzenli kontrollerini aksatmaması ve herhangi bir nörolojik belirti fark ettiklerinde hemen doktora başvurmaları gerekmektedir.